TR 
Ev yaptırmak isteyen çok sayıda vatandaşımız bu hayalini gerçekleştirmeye giden yolda anlamını bilmediği emlak terimleriyle karşılaşabiliyor. En çok merak edilen emlak terimlerinin ne anlama geldiğini öğrenerek yeni bir prefabrik ev sahibi olmanın yolunu iyice kolaylaştırabilirsiniz. Bu yazımızda daha önceden duysanız bile ne anlama geldiğini bilmediğiniz parsel nedir, ada nedir, pafta nedir, kadastro nedir, emlak beyanı nedir ve nasıl verilir gibi soruların cevaplarını vermeye çalışacağız.
İmar Kanunun kapsamında bölünerek sınırları belirlenmiş toprak parçalarına parsel denir. Parsel mülkiyeti tek kişi üzerine olabileceği gibi birden fazla kişi de hak sahibi olabilir. Parsel sahipleri tüzel veya özel kişilikler olabilir. Parsel kavramı özel anlamda daha çok konut alanları ve ticari fabrikalar için bölümlenmiş arazi parçaları için kullanılır.
Ada parsellerin birleşimiyle oluşturulmuş daha büyük arazi parçasına denir. Parsellerden oluşan ada bölümleri genelde cadde ve sokaklarla bölümlenmiştir. Ülkemiz genelindeki ada ve parseller kadastro uygulamalarıyla kayıt altına alınmış olup numaralandırılmıştır. Bulunduğunuz yerin ada veya parsel numarasını merak ettiğinizde e-Devlet portalı üzerinden “Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Bilgileri Sorgulama” linkini kullanabilirsiniz. Bunun yanı sıra belediyelerin sınırlarında yer alan parsel ve ada numaralarını bağlı bulunduğu belediyenin e-Belediye linkinde yer alan Tapu kayıt bilgileri üzerinden sorgulayarak öğrenebilirsiniz.
Plan veya haritayı oluşturan parçaların her birine pafta denir. Haritanın paftalara ayrılmasındaki temel gaye haritanın daha kullanışlı ve algılanabilir duruma getirilmesidir. Aksi halde yeryüzündeki bütün coğrafi oluşumları ve arazileri tek bir parça haline getirmek kullanımı oldukça zorlaştırır.
Devlet tarafından ülke içerisinde bulunan arazilerin tamamının sınırlarının tespiti, değerinin belirlenerek ortaya konulması ve kayda alınmasına kadastro denir. Kadastro kendi içerisinde üç türe ayrılır. Geometrik, mali ve hukuki kadastro olmak üzere. Geometrik kadastro arazinin yapısını ve sınırlarını belirler. Bir arazinin maddi değeri mali kadastro ile belirlenir. Hukuki kadastro ise bir tarza veya arazi üzerindeki yasal olarak hak sahiplerinin belirlenip kayda alınmasında kullanılır.
Stopaj, kesinti anlamına gelir. Kira stopajı ise iş yeri kira bedeli üzerinden yapılan vergi kesintisidir. Kira bedeli gayrimenkul sahibine ulaşmadan önce kira stopajı kesilir ve kiracı tarafından yatırılır. Kira stopajı hesabı ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için “Kira Stopajı Nedir, Nasıl Hesaplanır?” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Yasal hak sahiplerinin bir gayrimenkulün kendi mülkiyetlerine ait olduğunu bildirmelerine emlak beyanı denir. Emlak beyanı belediyelerin ilgili birimlerine verilir. Bu birim emlak beyannamesini inceleyerek gayrimenkulün bulunduğu bölge rayicine göre ödenmesi gereken vergi bedelini belirler. Ev, iş yeri ve arsalar için emlak beyanına göre belirlenen emlak vergisi her yılın Mayıs ve Kasım ayları içerisinde belediyelere ödenir.
Ev, arsa gibi gayrimenkullerin güncel alım ve satım değerine rayiç bedel denir. Bir gayrimenkulün rayiç bedeli bağlı bulunan belediyenin yetkilendirdiği kişilerce tespit edilerek belirlenir. Rayiç bedel gayrimenkulün en düşük miktardaki alım ve satım mali değerini gösterir.
Bina içerisinde yer alan daire, ofis, depo, kat gibi bağımsız bölümlerin mülkiyet hakkı sahipliğini belirten tespite kat mülkiyeti denir. Apartman veya iş merkezi gibi herhangi bir binadaki bağımsız bölümün kat mülkiyeti tapusunu alabilmek için bina inşaat süreçlerinin tamamlanmış olması gerekir. Kat mülkiyeti için ayrıca iskân (oturma izni) belgesinin de çıkartılmış olması gerekmektedir.
İnşa aşamasına henüz başlanmayan veya inşa süreci devam eden bir bina üzerindeki kişilerin hak sahipliğini gösteren mülkiyet hakkına kat irtifakı denir. Kat irtifakı iskan ve kat mülkiyeti sahipliğine giden yolda gayrimenkulün tapuya kaydını gösterir.
İnşaat aşaması tamamlanmış bir binanın dükkan, daire gibi bölümlerinin her birine bağımsız bölüm denir. Bağımsız bölümler aynı binada olabileceği gibi ayrı parseller içerisinde de yer alabilir. Apartman içerisindeki her bir daire veya sanayi sitesi içerisindeki binalardan her biri bağımsız bölüm olarak adlandırılabilir.
Gabari Nedir?
Bir arazi üzerinde inşa edilecek gayrimenkul binanın izin verilen azami kot yüksekliğine gabari denir. Gabari binanın yapılacağı bölgenin bağlı bulunduğu belediye yönetimince belirlenir. Sit alanı veya havaalanına yakın bölgeler gibi yerlerde yapılacak binaların gabari izni çok düşük tutulabilmektedir.
Gayrimenkulün mülkiyet hakkının başka bir kişiye devredilmesine temlik denir. Temlik; kanuni, rızai ve kazai olarak üç kısma ayrılır. Gayrimenkul sahibinin iznine ihtiyaç duyulmadan kanuni sebeplere dayandırılarak mülkün devredilmesine kanuni temlik denilir. Vasiyet gibi devirler buna örnektir. Tarafların birbirleri arasında anlaşmaları sonucunda yapılan mülkiyet devrine rızai temlik denir. Mahkeme kararıyla gayrimenkul devrinin yapılmasına da kazai temlik denilir.
Gayrimenkul alım satımında kişilerin beyanına göre yapılan sözleşmeye akit denir. Yapılan sözleşmenin kanunlara aykırı olmaması koşuluyla taraflar istedikleri konuda akit yapabilir.
Gayrimenkul binanın çatısı ile en üst katı arasındaki kısmın genişletilerek yeni bir kat eklenmesine çekme kat denir. Çekme katın ne şekilde yapılacağı 3194 numaralı İmar Kanunu’nda belirlenmiştir.
Yasal usulle inşaatı tamamlanan binalar son aşamada belediye tarafından denetlenir. Henüz inşaat başlamadan belirlenerek izin verilen kriterlere tam uygunlukta inşaatın tamamlanması tespit edilerek oturma izni varilir. Binaya verilen oturma izni iskan olarak isimlendirilir. İskan aşaması sıkı kontrollerin yapıldığı bir süreci ifade eder. Proje uygunluğu, harç ve vergi borçlarının bulunmaması belediye kontrolörü tarafından bu süreçte dikkate alınır.
Bir gayrimenkulün birden fazla hak sahibinin bulunması durumunda verilen tabu belgesine hisseli tapu denir. Hisseli tapu belgesi üzerinde hissedarların isimleri yazar. Hissedarlar gayrimenkulün tamamına ortak olup haklarının hangi kısımda olduğu belirlenmemiştir.
Bir arazi gayrimenkulünün parsellere bölünerek tapuya kaydedilmesine ifraz denir. Halk arasında hisseli tapudan ayırmak için resmi ifraz ifadesi de kullanılmaktadır.
Belediyelerce yapılan imar planında yapı alanlarıyla birlikte park, yol gibi alanlar da belirlenir. Kamu kullanımı için belirlenen bu alanlar gayrimenkullerin sınırına da girmiş olabilir. Gayrimenkul sahibinin arsası üzerindeki belirlenen kamuya ait alanı bedeli karşılığı kamuya zorunlu terk etmesine yola terk denir. Ödeme belediye meclislerinde belirlenen rayiç bedele göre yapılmaktadır.
Gayrimenkul satın almak veya kiralamak için ev sahibi ya da aracılık eden emlakçıya verilen güvence bedeline kaparo denir. Kaparo verilerek arsa veya dairenin belirlenmiş süreye kadar başka taliplilere satılmamasını sağlar. Dapo önceden kaparo vererek gayrimenkul satın almak isteyenin vazgeçmesi durumuna halk arasında “Kaparo yakmak” denir. Daha önceden verilmiş olan kaparo satın almak isteyen vazgeçtiğinden mal sahibi veya emlakçı tarafından iade edilmez. Bu duruma Gayrimenkul sahibinin vazgeçmesi durumunda daha önceden alınan kaparo satın almak isteyene iade edilir.
Kira sözleşmesi yapılan gayrimenkul için kira süresinin dolmasına kadar ödenen paraya depozito denir. Depozito kiraya verilen gayrimenkulün zarar görmesinin kiracı tarafından teminat altına alındığının ifadesidir. Kira süreci sona erdiğinde kiracı gayrimenkulü teslim aldığı gibi teslim etmesi durumunda depozito bedeli mal sahibi tarafından iade edilir. Depozito bedeli en fazla 3 aylık kira bedeli kadar olabilir.
Gayrimenkul binanın yıpranma payına amortisman denir. Emlak sektöründe kiralanan gayrimenkulün kaç yıl içerisinde satış bedelini karşılayacağı bedeli amortisman ifade eder. Özellikle ticari yatırımcılar için amortisman bedelinin hesaplanması yıllık bilanço değerlendirmelerinde önem kazanır.
Sahibinin ödemesi gereken bir borcuna mukabil gayrimenkulüne konulan güvence işlemine ipotek denir. İpotek borçlunun borcuna karşılık gayrimenkulü üzerine alacaklı lehine tapu siciline işlenmiş bir kayıttır. İpotek söz konusu borç ödendiğinde kaldırılır.
Borca mukabil daha önceden gayrimenkul üzerinde konulmuş ipoteğinin kaldırılması işlemine ipotek fekki denir. Banka veya borçludan alınan fek yazısı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne teslim edilerek ipotek kaldırılır.
Kişinin sahip olduğu kanuni hakları bir başka kişi veya kurumun kullanması için izin verdiği yetki belgesine muvafakatname denir. Emlak sektöründe gayrimenkul satış için muvafakatname alınması gerekir. Örneğin evli kişiler evini satabilmesi için eşinden muvafakatname izin belgesi alması zorunludur.
Başkasına ait bir gayrimenkul ya da haktan yararlanması için bir şahsa verilen izne intfa hakkı denir. Bu izin gayrimenkulü kullanmanın yanı sıra kira ya da benzeri gelirlerinden faydalanma hakkı da sağlar. Bu yönüyle mülkiyet hakkıyla benzerlik gösterir. Mülkiyet hakkından tek farkı intifa hakkının veraset yoluyla 3. Kişilere devredilememesidir. Kişinin ölümüyle intifa hakkı son bulur.
Zorunlu deprem sigortasına DASK denir. DASK’la konutların deprem gibi doğal afetlere karşı güvence altına alınması amaçlanmıştır. Tapı devri işlemleri ve ev alım satımında DASK sigortası yaptırmak zorunlu tutulmuştur.
Dünyanın bir ucundan diğer ucuna kadar, müşterilerimizin dünyanın yeni teknolojisi ile üretilen hazır yapı sektörüne ulaşmalarını sağlıyoruz. Proje üretim ağı takibince sizler için değer katan teknoloji ve yenilik, esnek ticari modeller ve akıllı tedarik zinciri çözümleri aracılığıyla güvenilirliği garanti ediyoruz.
Keşfet
Türkiyenin en büyük prefabrik yapı firmalarından Karmod 45.000 m2 üretim ile Yüksek kaliteli konteyner ve prefabrik üretir.
